Groei door een merk-waardige cultuur

Talent kiest niet voor je product, maar voor je cultuur!

Cultuur is ‘the smell of the place’

Mensen kiezen vandaag de dag niet meer voor een product, maar voor een cultuur. Mensen kiezen niet voor een sportschoen. Mensen kiezen voor Nike. Ze kiezen voor een merk waarmee ze zich kunnen identificeren. En dat geldt voor zowel klanten als medewerkers. Om goed te groeien is het dus essentieel te bouwen aan een sterke en aantrekkelijke cultuur. Maar waar begin je?

Cultuur is een ietwat vaag en ontastbaar begrip. Toch weten we allemaal wat we ermee bedoelen. Een mooi voorbeeld van hoe culturen kunnen verschillen, is het verhaal van een Amerikaans bedrijf dat computerchips bestelt bij een Japanse fabrikant. In het contract wordt een foutmarge van 2% afgesproken. Binnen de afgesproken periode levert het Japanse bedrijf twee dozen op. Een grote doos en een klein doosje. Net als het Amerikaanse bedrijf de dozen in ontvangst neemt, belt de Japanse leverancier op. Met de vraag wat ze met de 2% foute chips in het kleine doosje gaan doen. De Japanner had namelijk veel moeite gedaan om ze onklaar te maken. 

De cultuur van een bedrijf is als de wind. Je ziet ‘m niet, maar je voelt ‘m wel. Of, zoals ze in het Engels ook wel zeggen: It’s the smell of the place. Cultuur zit tussen mensen. Het geeft aan wat de normen en waarden zijn binnen de organisatie, hoe mensen met elkaar omgaan.

Merkwaarden geven richting aan cultuur

Merkwaarden kunnen richting geven aan de cultuur en het gewenste gedrag van medewerkers. Met merkwaarden bedoel ik niet de bekende hygiënefactoren die veel bedrijven op hun website hebben staan, zoals betrouwbaar, transparant of klantgericht. Dit zijn veelal waarden voor de bühne. Bovendien zou je kunnen stellen dat het anno nu een voorwaarde is om betrouwbaar, transparant en klantgericht te zijn als organisatie. De vraag is dus: hoe zijn jullie op een onderscheidende manier klantgericht? 

Met merkwaarden bedoel ik: de waarden die een afspiegeling zijn van je DNA en ambitie, datgene waarin jullie (h)erkend willen worden en in willen uitblinken. Je merkwaarden kies je dus niet op basis van de behoefte van je klanten, maar op basis van wie jullie zijn en willen zijn. In dat laatste mag best ambitie zitten. Je hoeft het nog niet te zijn, maar het moet wel haalbaar zijn om ernaartoe te groeien. 

Wat is het gewenste gedrag

Het is aan te raden om drie tot vijf merkwaarden te bepalen. Minder dan drie geeft te weinig richting en meer dan vijf onthoudt niemand. Een manier om tot jullie authentieke set van merkwaarden te komen, is door je medewerkers uit een lijst van merkwaarden te laten kiezen welke zij het beste bij jullie organisatie vinden passen. Of door ze juist op een blanco vel te laten schrijven. Vraag naar datgene waarin jullie nu al uitblinken, maar ook naar de waarden die jullie gaan helpen om jullie ambities waar te maken. Het is van belang dat merkwaarden bij elkaar passen. Net zoals bepaalde eigenschappen bij mensen logisch passen in het ene karakter en andere waarden in het andere karakter. Om tot de juiste merkwaarden te komen werkt PIT hiervoor met een unieke test die wordt uitgezet bij medewerkers. De test geeft inzicht in welke waarden het sterkst van toepassing zijn op de organisatie, maar kan ook inzichtelijk maken waar de ambitie ligt.  

Kies bij het bepalen van je merkwaarden voor begrippen die je kunt omzetten in gedrag. Zo geef je meer richting aan het gewenste gedrag van mensen. Je kan moeilijk vragen: ‘Gedraag je eens wat meer duurzaam’, maar wel: ‘Gedraag je eens wat meer energiek’. Zet je merkwaarden ook op een meetlat of merkmeter, met in het midden de merkwaarde en aan de flanken de mogelijke valkuilen. Links staat dan wat ‘te weinig energiek’ betekent. Bijvoorbeeld ‘enthousiast’. Rechts op de meetlat geef je aan wanneer je doorschiet in de merkwaarde. Bijvoorbeeld ‘hyper’. Zo geef je richting aan wat wel en niet passend gedrag is binnen jullie organisatie.

Buiten winnen, begint binnen

Met een mooie set aan merkwaarden op papier, bouw je nog geen winnende cultuur. Ga met je medewerkers in gesprek over wat de merkwaarden voor hen betekenen. En hoe ze het kunnen gebruiken in hun dagelijks praktijk. What’s in it for them? Voor het team en de organisatie? Bedenk ook hoe je vanuit de waarden het werk van medewerkers makkelijk, leuker of slimmer kan maken. Oftewel laat het merk voor je werken, i.p.v. dat het voelt als een moetje. Als iedereen in de organisatie de merkwaarden consequent en consistent waarmaakt in de praktijk, zal de buitenwereld jullie waarden écht opmerken. En dat levert een hoop klanten en potentiële medewerkers op, die ook onderdeel willen worden van jullie cultuur. 

Dit artikel is geschreven op basis van een hoofdstuk in mijn nieuwe boek ‘Groeiversnellers’. Uiteraard te bestellen via managementboek.nl. Wil je ook groeien met een positieve cultuur en betrokken medewerkers? Neem dan zeker even contact met ons op. We helpen je graag.